به نام خدا

   آزمون درس:ادبیات فارسي(2)پاياني اول دبیرستان دکتر حسابی آبدانان            تاريخ آزمون : 19/10/91

نام و نام خانوادگی:                                 کلاس :                                           وقت: 75دقیقه

الف) بیت ها و عبارت هاي زیر را به نثر ساده و روان برگردانید

1- الهی عبدالله عمر بکاست ولی عذر نخواست . (25/.)

2- خوب بود ميهماني را پس مي خوانديد.(25/.)

3- همه شب در این امیدم که نسیم صبحگاهی/ به پیام آشنایی بنوازد آشنا را.(75/.)

4- کشانی بدو گفت بی بارگی/ به کشتن دهی سر به یکبارگی(5/.)

5- حافظ به خود نپوشد این خرقه می آلود/ای شیخ پاک دامن معذور دار ما را(5/.)

6- مي بهشت ننوشم ز جام ساقي رضوان/ مرا به باده چه حاجت كه مست بوي تو باشم (5/.)

7- به وقت صبح قيامت كه سر ز خواب بر آرم / به گفت و گوي تو خيزم به جست و جوي تو باشم . (75/.)

8- تهمتن بر آشفت و با توس گفت/  كه رهام را جام باده ست جفت (5/.)9-  چو تویی قضای‌ْ گردان  به دعـای مستمندان / که زجان ما بگردان  رهِ آفـت قضا را (5/.)    

10- ز نوای مرغ یاحق بشو که در دل شب/ غم دل به دوست گفتن چه خوش است شهریارا (75/.)                 

11-  فلک باخت از سهمِ آن جنگ رنگ .(25/.)  

12- الهي ، ترسانم از بدي خود،بيامرز مرا به خوبي خود. (5/.)        

6

ب : معني واژه در جمله

1- روزی تفقدی كن درویش بینوا را. - چنان محظوظ گردیده بود.3- صفات مذموم اخلاقی هستند . 4- ماه آذارش ، پشته   ها را / با شقايق ها و نرگس ها مي آرايد.5- شاخه هاي عظيم به وضعي موحش سيخ ايستاده بودند .6- براي حاصل دادن كشتزارها منتظر رسيدن تموز در موقع درو هستيم .7- مأموران خانه را تفتيش كردند. 8- جوان دیلاقی مصطفی نام آمده .

1...........................2........................3.............................4.........................5..........................6...........................7..........................8...........................    

2

ج: درك مطلب     باتوجه به بيت هاي زیر به پرسش ها پاسخ دهید .

1- درآن نفس که بمیرم درآرزوی توباشم / بدان امیددهم جان که خاک کوی توباشم

2- به مجمعی که درآیندشاهدان دوعالم  / نظربه سوی تودارم ،غلام روی توباشم

3- حدیث روضه نگویم ،گل بهشت نبویم / جمال حورنجویم ، دوان به سوی توباشم

4- به خوابگاه عدم گرهزارسال بخسبم / به خواب عافیت آنگه به بوی موی توباشم

5- می بهشت ننوشم زجام ساقی رضوان / مرابه باده چه حاجت ، که مست بوی توباشم

6- هزاربادیه سهل است با وجودتورفتن / اگرخلاف کنم سعدیا به سوی توباشم

7- به وقت صبح قیامت که سرزخاک برارم / به گفت وگوی تو خیزم به جست وجوی توباشم 

                                  پرسش هاي درك مطلب:  

الف- دربیت دوم مقصود از«مجمعي كه شاهدان دو عالم درآن گرد آيند» ،چيست ؟(5/.)

ب- کدام یک ازبیت های بالا ،بابیت زیر هم مفهوم است ؟(5/.)

«مارانه غم دوزخ ونه حرص بهشت است / بردار زرخ پرده که مشتاق لقاییم »

پ- منظوراز«خوابگاه عدم »دربیت چهارم چیست؟(25/.)

 ت- دربیت پنجم شاعربه چه دلیل می گوید «من نیازی به باده ندارم» ؟(5/.)

ث- در بيت 4 يك ايهام پيدا كنيد و معني هاي آن را بنويسيد. ؟(5/.)

ج- دربیت اول شاعر به چه امیدی حاضر است که جان خود را فدا کند ؟(25/.)

ج- منظورازکلمات مشخص شده در ابیات 7و6زیر چیست؟(5/.)

ح- دربيت چهارم يك تركيب اضافه تشبيهي مشخص كنيد . (25/.)

خ-  در بيت سوم يك آرايه ادبي پيدا كنيد . (25/.)

د- كدام بيت داراي قافيه ي مياني است ؟ قافيه ها را مشخص كنبد. (5/.)

4

ت)دانش های ادبی

1- نويسندگان اين آثار را بنويسيد  (5/.)    چمدان  ..........................       روز گار سياه ................................   

2- نوع اضافه هاي مشخص شده ي زير را بنويسيد( اضافه ي تشبيهي –  استعاري )(5/.)

     گوش هوش:                                    صبح اميد:

3- عبارت «چند دسته از بوته‌هاي خار، در نقاط بي‌درخت سوت مي‌زدند.» چه آرايه‌اي دارد؟(5/.)

4- «از آن كهنه كارها هستي.» ؛ يعني ... (25/.)

5- کدام گزینه بابیت" چوبوسید پیکان سرانگشت اوی /گذرکردبرمهره ی پشت اوی" ارتباط ندارد؟ (25/.)

الف) حیرت                  ب) سرعت                 پ) مهارت                  ت) دقت

6- كدام داستان «بزرگ علوي» مدت‌ها راهنماي عمل نويسندگان مبارز بود؟(25/.)

7- در عبارت «بغلش مي‌زند و از اسب به زمين مي‌گذاردش» ضمير متصل (ش) چه نقشي دارد؟(5/.)

8- نخستين مجموعه داستان خانم «سيمين دانشور» چه نام داشت؟(25/.)

3

خود آزمايي

1- در درس " دخترك بينوا"كوزت براي غلبه بر ترس و دلهره ي خود چه تدبيري انديشيد؟(5/.)

2-« اغتنام فرصت » و «حسن خُلق » هر يك پيام كدام بيت است؟(5/.)

    الف) آسايش دو گيتي تفسير اين دو حرف است       با دوستان مروّت ، با دشمنان مدارا                        

    ب) ده روز مهر گردون افسانه است و افسون       نيكي به جاي ياران ، فرصت شمار يارا           

3- در عبارت «گندم‌ها مثل سيل طلا روي هم انبار شده.» وجه شبه كدام است؟  (5/.)                 

4- در شعر «فرشتگان سرودهاي صلح و شادي انسان را براي چوپانان خواندند.» منظور از چوپانان كيست؟(5/.)

5-  «خدارا» در مصراع «دل مي‌رود ز دستم صاحب‌دلان، خدارا» به چه معني است؟(5/.)

6- جمله ي"اي كاش عظمت در نگاه تو باشد....."از آندره ژيد كدام شعر «سهراب سپهري» را به‌ياد مي‌آورد؟(5/.)

3

د)حفظ شعر

بخت جهان يار ما،دادن جان كار ما             ..........................................................

بر خيز و مخور ...........................گذران          بنشين و دمي ........................گذران

 در طبع جهان..........................................          ................................ نيامدي از دگران    

پاينده باشيد . رشيدي دي ماه1391                                                  

2